‘Moet je morgen weer spelen?’‘Nee, gelukkig niet.’ Gelukkig niet. Gelukkig hoeft ze morgen niet haar droom na te jagen. Niet datgene te doen wat ze geacht wordt het liefste te doen, namelijk: haar eigen, zelfgeschreven soloprogramma spelen. Voor de zoveelste keer vraag ik me af wat mijn zus in de theaterwereld te zoeken heeft.
Voor Marjolijn is het een raadsel waarom haar 19-jarige zus Reva een theateropleiding is gaan doen, zoveel stress bezorgt die haar. En er is nog veel meer aan de hand met de emotioneel labiele Reva: zo durft ze niet alleen thuis te zijn, wisselt ze vreetbuien af met kotsen en voelt ze zich hopeloos aangetrokken tot mannen die haar gebruiken. Na een psychische inzinking op de theaterschool belandt Reva tijdelijk in een inrichting. Deze gebeurtenis brengt Marjolijn tot de onvermijdelijke vraag waar het precies is misgegaan en of zij had kunnen ingrijpen. Aan de hand van vele nachtelijke telefoongesprekken met Reva, opborrelende jeugdherinneringen en een reconstructie van de afgelopen maanden neemt ze in ‘Kom niet dichterbij’ niet alleen Reva’s gedrag, maar ook dat van zichzelf en hun onderlinge verhouding onder de loep.

Tja, wat doe je eigenlijk als zuslief zichzelf de vernieling in helpt? Als je zelf een jongere broer of zus hebt, zul je je vast weleens zorgen om hem of haar maken. Behalve je ouders ben jij vaak degene die een oogje in het zeil houdt. Wanneer het dus niet goed gaat met zo’n jonkie – in dit geval omdat ze zich met verkeerde mensen inlaat en (geestelijk) ziek is – doet dat pijn. Erger, het roept gevoelens van machteloosheid en schuld op. Juist hiervan is ‘Kom niet dichterbij’ doordrenkt. Hoe Marjolijn ook haar best doet haar zus te begrijpen en te helpen, dat lukt nooit helemaal. Ze zullen ieder op eigen benen moeten leren staan of, zoals ze het zelf in een gedicht verwoordt:
We waren heel lang met z’n tweeën
tot jij mij
en ik ook jou verliet
dag lief en ingewikkeld zusje
je kan zo veel
en zo veel niet

Met haar jeugdroman ‘Dit is geen dagboek’ bewees schrijfster Erna Sassen eerder al volwassen onderwerpen bespreekbaar te kunnen maken voor jonge lezers. ‘Kom niet dichterbij’ gaat nog een stapje verder. Het is beklemmender en, doordat ik-figuur Marjolijn kriskras door de tijd heen springt, lastiger te volgen. Als Sassen het niet op zo’n schijnbaar achteloze manier had opgeschreven, zou je de loodzware inhoud maar moeilijk kunnen verteren. Gelukkig deed ze dat wel: haar stijl is spottend, gevat en dikwijls ontroerend. Zoals het zusjes betaamt, kibbelen Marjolijn en Reva wat af. De band tussen die twee is warm en volkomen geloofwaardig. Sassen baseerde het boek dan ook op eigen ervaringen. Knap dat ze zo met de billen bloot durft te gaan.

Over de auteur

Met een omweggetje is Erna Sassen kinderboekenschrijfster geworden. Toen ze nog op de middelbare school zat, droomde ze van een carrière als tropenarts. In de vijfde klas gooide ze dat plan overboord. Ze besloot in plaats daarvan naar de theaterschool te gaan om het acteervak te leren. En met succes! Avond aan avond stond ze op de planken, voor musicals, toneelstukken en voorstellingen die ze zelf samenstelde. Totdat ze op een dag ontdekte dat ze ook een boek kon schrijven: ‘Het leukste wat ik tot nu toe gedaan heb.’ Wil je meer weten over Erna? Kijk dan op haar website: www.ernasassen.nl.

Details

‘Kom niet dichterbij’
Erna Sassen
Uitgeverij Leopold, 2014
ISBN 978 90 258 6512 2

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op Leesfeest.